Nüfus cüzdanı 18.yaşını doldurmuş olanların kendilerine küçüklerin ise ana,baba veya vasilerine verilir. On beş yaşını dolduran herkesin nüfus cüzdanında fotoğraf bulunması zorunludur.

Nüfus Hizmetleri Kanununun uygulanmasına ilişkin Yönetmelik gereğince;

Madde 128 - (Değişik madde: 04.07.2003 - 2008/13801 S.Yön./2. mad.)

    (1) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanı talep belgeleri, nüfus cüzdanı ile başvurulduğunda yurt içinde nüfus müdürlükleri, yurt dışında ise dış temsilcilikler tarafından düzenlenir. Cüzdan talep belgelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi esastır. Bu belgeler, elektronik ortamda düzenlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda daktilo veya mürekkepli kalemle, matbaa harfleri ile okunaklı bir şekilde yazılmak suretiyle de düzenlenebilir.

       (2) Nüfus cüzdanı taleplerinde nüfus cüzdanı talep belgesi, uluslararası aile cüzdanı taleplerinde ise uluslararası aile cüzdanı talep belgesi kullanılır. Nüfus cüzdanı müracaatlarında, her kişi için ayrı bir nüfus cüzdanı talep belgesi istenir veya düzenlenir. Nüfus cüzdanı taleplerinin yerleşim yeri nüfus müdürlüğüne yapılması esastır. Nüfus cüzdanı ile başvuru yapılması halinde yerleşim yeri nüfus müdürlüğüne müracaat şartı aranmaz.

       (3) Dış temsilciliklere yapılacak başvurularda nüfus cüzdanı, nüfus cüzdanı ibraz edilememesi halinde ise başvurunun yapıldığı temsilciliğin bulunduğu ülke uyruğuna da sahip olan ve bu durumu nüfus kayıtlarında görünen vatandaşlarımızın, uyruğunu taşıdıkları diğer ülke makamlarınca düzenlenmiş kimlik kartı veya pasaport ibraz etmeleri de yeterli kabul edilir. Bu durumda, söz konusu yabancı belgelerin ve üzerindeki bilgilerin geçerli ve doğru olduğu konusunda tereddüt bulunmaması ve ibraz edilen belgedeki bilgiler ile nüfus kayıtlarındaki bilgilerin aynı olması gereklidir.

       (4) Nüfus cüzdanı ibraz edilmesi halinde; ibraz edilen nüfus cüzdanı yetkili personelce incelenir. Nüfus cüzdanındaki bilgiler ve ibraz edilen fotoğraf ile talepte bulunan kişinin aynı olduğunun anlaşılması halinde aşağıdaki işlemler yapılır:

       a) İbraz edilen nüfus cüzdanındaki seri numarası, verildiği yer ve veriliş tarihi bilgileri ile yerleşim yeri adresi sistemden sorgulanır. Adresin güncel olup olmadığı kontrol edilir. Adresin güncel olmadığının tespit edilmesi halinde ilgili kişiden adres beyanı alınmak suretiyle yerleşim yeri adresi güncellenerek cüzdan talep belgesi düzenlenir. İbraz edilen nüfus cüzdanındaki seri numarası, verildiği yer ve veriliş tarihi bilgilerinin sorgulama sonucu sistemde yer almaması halinde altıncı fıkrada belirtildiği şekilde işlem yapılır. Cüzdan talebinde bulunan kişiye yedinci fıkrada belirtildiği gibi sorular sorulur.

       b) Yurt dışında ikamet eden vatandaşlarımızın müracaatlarında dış temsilciliklerce adres bilgisi olarak ikamet edilen şehir ve ülke bilgisine bakılır. Söz konusu bilgilerin eksik veya hatalı olması durumunda, başvuru sahibinden adres beyanı alınmasını müteakip nüfus cüzdanı işlemi tamamlanır.

       (5) Müracaat eden kişiden nüfus müdürlüğünce veya dış temsilcilikçe iki adet vesikalık fotoğraf istenir. İlgiliden alınan fotoğraf taranarak veri tabanına aktarılır. Fotoğraflardan bir adedi cüzdan talep belgesine, diğeri ise nüfus cüzdanına yapıştırılır. Dış temsilcilikçe taranan fotoğraflar kişinin kimliği ile ilişkilendirilerek Genel Müdürlüğe gönderilir.

       (6) Nüfus cüzdanı ibraz edilememesi halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılır:

       a) Cüzdan talebinde bulunan kişinin veri tabanında fotoğrafının yer alması halinde; bu fotoğraf ile müracaat eden kişinin ve ibraz ettiği fotoğrafın aynı kişiye ait olduğunun anlaşılması ve pasaport, ehliyet, silah ruhsatı, uluslararası aile cüzdanı gibi resmi bir kimlik belgesi ibraz ettiği takdirde, yedinci fıkrada belirtildiği şekilde kişinin kimliğini kanıtlayan sorulara da olumlu cevap alınması durumunda, nüfus cüzdanı talep belgesi düzenlenerek nüfus cüzdanı verilir.

       b) Cüzdan talebinde bulunan kişinin veri tabanında fotoğrafının yer almaması halinde; kişiden yerleşim yeri veya diğer adres muhtarlığınca ya da kurum yetkilisi tarafından düzenlenerek onaylanmış cüzdan talep belgesi istenir. Nüfus ve uluslararası aile cüzdanı talep belgelerinde yer alan imzalar, köy ve mahalle muhtarları imza sirküleri ile karşılaştırılmadan nüfus cüzdanı düzenleme işlemine başlanmaz. Muhtarlıkça ya da kurum yetkilisince onaylanmış olan cüzdan talep belgesindeki kimlik bilgileri ve yerleşim yeri adresi veri tabanından sorgulanır. İlgili kişinin kimliğine ilişkin bilgilerin ve yerleşim yeri adres bilgilerinin veri tabanındaki bilgilerle aynı olması ve yedinci fıkrada belirtildiği şekilde kişinin kimliğini kanıtlayan sorulara da olumlu cevap alınması durumunda nüfus cüzdanı talep belgesi düzenlenir. Bu durumda muhtarlıkça veya kurum yetkilisince düzenlenmiş olan cüzdan talep belgesi sistemden alınan cüzdan talep belgesine iliştirilir.

       c) Yerleşim yeri muhtarlığınca cüzdan talep belgesi düzenlenmesine ihtiyaç duyulduğu takdirde, ilgili kişiden kimliğini kanıtlayacak bilgi ve belge istenebilir. Muhtarlıkça ilgili kişinin kimliği ve yerleşim yeri bilgilerinde tereddüde düşülmesi halinde nüfus cüzdanı talep belgesi düzenlenmez. Bu durumda nüfus müdürlüğünce yedinci fıkrada belirtildiği şekilde kolluk kuvvetlerine soruşturma yaptırılır.

       ç) Kurumlarda çalışan personel için çalıştıkları kurum tarafından düzenlenmiş olan nüfus ve uluslararası aile cüzdanı talep belgeleri o il içindeki nüfus müdürlüklerince görev yerine bakılmaksızın kabul edilir.

       (7) İbraz edilen belgelerde veya bu belgelerde yer alan herhangi bir bilgide tereddüde düşülmesi halinde yetkili personelce ilgiliye kimliğini kanıtlayacak sorular sorulur. Sorulan sorulara yanlış cevap verilmesi halinde cüzdan talebinde bulunan kişi ile kaydın sahibinin aynı kişi olup olmadığı hususunda kolluk kuvvetlerince soruşturma yaptırılır. Soruşturma belgesine ilgilinin ibraz ettiği belgeler eklenir. Soruşturmanın olumlu sonuçlanması halinde nüfus cüzdanı talep belgesi nüfus müdürlüğü veya dış temsilcilikçe düzenlenir.

       (8) Vekillik belgesi ile nüfus ve uluslararası aile cüzdanı talebinde bulunulması halinde öncelikle vekillik belgesi incelenerek vekilin kimlik kontrolü yapılır. Vekil tayin eden kişinin nüfus cüzdanının ibraz edilmesi halinde dördüncü fıkrada belirtildiği şekilde, nüfus cüzdanı ibraz edilememesi halinde ise altıncı fıkrada belirtildiği şekilde işlem yapılır.

       (9) Başvurunun dış temsilciliğe yapılması ve Kimlik Paylaşımı Sisteminin kullanılıyor olması halinde dördüncü fıkrada belirtildiği şekilde işlem yapılır. Sistemin kullanılamaması ve ilgili kişinin resmi bir belge ibraz edememesi halinde ilgilinin fotoğrafı ve nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgileri ile kendisini tanıyanların adı, soyadı ve adres bilgileri Genel Müdürlüğe ya da ilgili nüfus müdürlüğüne gönderilir. Nüfus müdürlüğünce konu hakkında gerekli soruşturma yaptırılarak, sonucundan başvurunun yapıldığı dış temsilciliğe bilgi verilir. Soruşturmaların olumlu sonuçlanması halinde dış temsilcilikçe talep belgesi düzenlenerek cüzdan verilir. Dış temsilciliklere yapılan başvurularda kişinin Türkiye`de kendisini tanıyan herhangi bir şahsa dair kimlik bilgisi sunamaması durumunda temsilcilik, başvuruda bulunan kişinin ikamet ettiği ülkede kendisini tanıyan Türk vatandaşlarıyla mülakat yapar ve mülakat sonucunu nihai karar için Genel Müdürlüğe ya da ilgili nüfus müdürlüğüne gönderir.

       (10) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanı talepleri için ibraz edilen pasaport, ehliyet, silah ruhsatı, uluslararası aile cüzdanı gibi resmi belgeler fotokopisi ile karşılaştırılır. Resmi belgenin onaylı fotokopisi veya noter tasdikli örneği cüzdan talep belgesine eklenir.

       (11) Uluslararası aile cüzdanı talep belgeleri ile kadın ve erkek olarak ayrı ayrı oluşturulan nüfus cüzdanı talep belgeleri takvim yılı itibarıyla zincirleme sıra numarası verilmek suretiyle dosyalarında muhafaza edilir. Bunun dışında ayrıca bir kayıt veya dosya tutulmaz.

       (12) Evlenme yapıldığı halde uluslararası aile cüzdanının alınmamış olması, kaybolması ya da yıpranması durumları ile Türk vatandaşlığının kazanılması hallerinde nüfus müdürlükleri ve dış temsilciliklerce eşlerin ibraz ettikleri nüfus cüzdanlarına dayanılarak uluslararası aile cüzdanı talep belgesi düzenlenerek verilir. Eşlerin nüfus cüzdanı ibraz edememesi durumunda altıncı fıkrada belirtilen şekilde işlem yapılır.

       (13) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanı taleplerinde gerçeğe aykırı bilgi ve belge ibraz edildiğinin tespiti halinde ibraz edilen belgeler ile birlikte durum Cumhuriyet savcılığına intikal ettirilir.

DAYANAK BELGESİ

    Madde 129 - (1) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanları, aile kütüğündeki kayıtlara uygun olarak düzenlenir.

    (2) Geçerlilik süresi dolan nüfus kayıt örneklerine dayanılarak nüfus veya uluslararası aile cüzdanı düzenlenemez.

    (3) Dış temsilciliklerdeki düzenlemelerde cüzdanlar nüfus kayıt örneğine, doğum formuna veya vatandaşlığa alınma bildirimi formuna dayanılarak doldurulur. Nüfus ve uluslararası aile cüzdanlarının doldurulmasına dayanak teşkil eden belgeler dış temsilciliklere doğrudan gönderilir. Dış temsilciliklere verilmek üzere düzenlenen belgelerin ilgiliye elden teslim edilmesinin zorunlu olduğu hallerde, üzerine gönderilen makamın yazıldığı kapalı zarf içinde, zarfın açılacak kısmı imzalanıp mühürlenerek verilir.

PARAF EDİLMESİ VE ONAYLANMASI

    Madde 130 - (1) Nüfus cüzdanını dolduran personel nüfus cüzdanının arka yüzünün sol alt tarafına, uluslararası aile cüzdanını dolduran personel uluslararası aile cüzdanının onay bölümlerinin sağ tarafına adını ve soyadını yazarak paraflar. Cüzdanı onaylamaya yetkili amir, onay işlemini yapmadan önce bu hususa uyulup uyulmadığını kontrol eder, varsa bu eksikliği tamamlatır. Parafsız olduğu halde tasdik edilen nüfus ya da uluslararası aile cüzdanından onaylayan yetkili amir sorumludur.

    (2) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanlarının onay bölümü mühürlenir. Soğuk damga fotoğrafın üzerine gelecek ve fotoğrafın görüntüsünü bozmayacak şekilde ve nüfus cüzdanının plastikle kaplanması işleminden sonra ay-yıldıza doğru uygulanır.

    (3) Nüfus müdürlüğüne ait soğuk damganın kırılması, kaybolması veya yeni bir nüfus müdürlüğü ya da şefliği oluşturulduğu takdirde, soğuk damga temin edilinceye kadar geçecek süre içerisinde, verilecek cüzdanların üzerindeki fotoğraflar nüfus müdürlüğünün mühürü ile tasdik edilir.

    (4) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanı; yurt içinde nüfus müdürü, yetki devredildiği takdirde nüfus şefi, şef bulunmayan nüfus müdürlüklerinde ise müdürün bulunmadığı zamanlarda yetki verilen memur, yurt dışında dış temsilciliklerce onaylanır.

YAPIŞTIRILACAK FOTOĞRAFLAR

    Madde 131 - (1) Nüfus ve uluslararası aile cüzdanlarına yapıştırılacak fotoğrafların, renkli ve ön cepheden baş açık, inkılap ilkelerine uygun sivil giysilerle çekilmiş olması ve kişinin son halini göstermesi bakımından son altı ay içerisinde çekilmiş olması gerekir. Kadınların alın, çene ve yüzleri açık olmak şartıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilir.

    (2) Fotokopi veya bilgisayarda çoğaltılan fotoğraflar zamanla niteliklerini kaybettiğinden kabul edilip işleme alınmaz.

    (3) Fotoğraf, nüfus ve uluslararası aile cüzdanında bu alan için ayrılmış olan çizgilerin dışına taşmayacak ebatlarda kesilerek yapıştırılır.

    (4) Nüfus veya uluslararası aile cüzdanı talep belgesi ile nüfus veya uluslararası aile cüzdanına yapıştırılacak fotoğrafların aynı olması zorunludur.

    (5) Talep edilmediği sürece onbeş yaşından küçüklerin nüfus cüzdanına ve nüfus cüzdanı talep belgelerine fotoğraf yapıştırılmaz. Onbeş yaşından büyük çocuklar için, ya da fotoğraflı nüfus cüzdanı düzenlenirken, fotoğraflı nüfus cüzdanı talep belgesi istenir.